دیزباد وطن ماست

دیزباد وطن ماست

سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست

دیزباد وطن ماست

سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.

استحکام بناها و ساختمان های دیزباد قدیم

«دیزباد وطن ماست»- هادی میرشاهی در یادداشتی به مسکن دیزباد قدیم پرداخته است. 

به گزارش دیزباد وطن ماست، وی ساختمان های قدیم دیزباد را نمادی ازاستحکام درمقابل زلزله باریشنر بالا وهرگونه رانش زمین می داند.

ویژگیهای کیفی درساخت وساز ِمسکن هایِ قدیم دیزباد:

 درساخت بناهایِ مسکونیِ دیزباد، بافتهای قدیمیِ آن بی نظیراست.

بعبارت دیگرآنچه بدیزباد بعنوان مجموعه ای دارای بافت کالبدی ومعماریِ ویژه، اعتبارمیبخشد,بیشتربناهای مسکونی قدیمی ِآن می باشد.

البته بایستی توجّه داشت که بناهای مسکونی بصورت منفرد ویژگی خاصّی ندارند .ولی مجموعه آنهابصورت همسایه محوری واشتراک دردالانهای مسقّف ارزش ونتیجه خوبی را بهمراه داشته است .

 این بناهابدلیل تبعیّت ازقواعدمشترک ویژگیهایِ باارزشی راخلق کرده اند که موردبحث قرارمیگیرد . شاخص ترین عنصرمعماریِ واحدهایِ مسکونی "ایوان" (ivan) است که دراصطلاح محلّی "پِش ایَوُ"(pesh eivo) ودرنوع مصالح چوبی ,پِشمَعجَر(pesh maejar)گفته میشود .این فضابدلیل ویژگی خاص خود ، عنصربرجسته معماری در دیزباد می باشد 

ویژگیهای معماریِ ایوان ها، بیرون زدگی آنهاازسطح نمای ساختمان می باشد، ستونها ودستکها نگهدارنده کفِ ایوان، ستونهای نگهدارنده آن، تیرها و دستکها ازچوب می باشد. که چهره زیبایی بساختمان می دهد.

اکثرِایوانهابه درّه  وباغات پیرامون مشرف می باشد .

مصالحِ بومی مورداستفاده درساختمان سازی دیزباد عبارتند ازسنگ،خشتِ خام، چوب ، خاک، بوتّه کوهی درمنه(drmna)یاتریخ(trikh)  که ازویژگیهای ساختمان سازِی در دیزبادمی باشد.


دیوارچینی و مصالح  ساختمان باین قراراست 

1-زمین رامسطّح کرده تا برای پی ریزی ساختمان آماده گردد.

3-زیرپایهِ دیوارها چوب کش انداخته میشودبدین ترتیب که چوبهاحداقل سه عددموازی به هم کلاف شده و بامیخِ چوبی هرکدام درمحلِ خودثابت می گردند.  بطوریکه چوبکش تمام دیوارها یِ چهار طرف ساختمان بهم متّصل و بصورت یکپارچه وتثبیت می شوند.

3-دیوارچینی روی چوبکش ها ازنوع سنگ وگِل باپهنای40-50 سانت آغازمیگردد . وسطِ دیوار هاصرفأ قلوه سنگ (چال)ریخته می شود. 

4- دیوارچینی تاسردرِ دربِ ورودی وپنجره هاادامه پیداخواهدنمود .

5-مجددّاً چوب کشی روی درب وپنجره هاتکرارمی شود. 

6- حدودیکمتردیگردیوارچینی ، پس از چوب کش دوّم ادامه پیدامی کند.

7- چوب کش برای بارسوّم تکرار می شود تا زمینه انداختنِ چوبهای سقف رادر یک سطح ترازرا فراهم نماید.

8-چوبها یِ سقف که قطرآن بالای سی سانتی مترمی باشند بفاصلهِ حدودپنجاه سانتی متر انداخته می شود.

9-پروازهای چوبی  بطول70 سانتی متر وعرض3-5 سانتی متر وضخامت دوسانتی متر که دراصطلاح محلّی به آن "پرواز "(parvaz)میگویندکه در روی چوبها بافاصله کم چیدمان می شود.

10-روی پروازهابوته چیده می شود.بوته هابنام درمنه یاتریخ معروف است .

11-مرحله آخرگِل اندودوشیب بندی بام صورت می گیرد.

12-برخی ازافرادبجای پروازازتخته استفاده کرده که آنراتنوکه (tnuka) می گفتند.

 این نوع ساخت وسازازنظرزلزله وریزش مصالح ساختمانی بسیارایمن میباشد بطوریکه اگر زلزله شدیدی حادث شود آسیب پذیری درحداقّل خودخواهدبود.

دلایل فنّی آن عبارتنداز :

1-دیوارها عریض دارای سنگهای مضرّس ونامتقارن که بدون لغزندگی وخیزش میباشد ووسط دیوارها همگی قلوه سنگ می باشد . 

2-درساختمان هیچ گونه مصالح مسطّحی که موجب لغزش شود بکارنرفته است .

3-درزلزله معمولاً مصالح سقف ریزش میکند که درسقف جزپرواز ازنوعِ چوب،گِل وبوته ، مصالح دیگری وجودنداشته، ودر زمانِ وقوع زلزله، ریزشِ خاک هیچگونه ضربه مغزی وشکستگی را بهمراه نخواهد داشت .

4-درطبقات فوقانی معمولاً دیوارهاباآجرخام چیده شده است که لغزندگی آجرسفال وپخته راندارد که قابل خیزش وسقوط باشد.  متأسفانه این نوع بافت ساختمانی دردیزباد درحال انقراض می باشد.

منازل دیزباد بالا به ثبت می رسند

«دیزباد وطن ماست»- با هماهنگی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نیشابور واداره ثبت اسناد، خانه های دیزباد به ثبت می رسند.
به گزارش «دیزباد وطن ماست»، به منظور تعیین دقیق موقعیت منازل دیزبادی ها، از روز پنجشنبه سوم بهمن ماه عملیات نقشه برداری در کوچه ها و معابر دیزباد شروع شد که پس از انجام تمام مراحل ثبتی، اسناد تمام منازل تهیه شده و در دیزباد تحویل مالکین می شود.

(با تشکر از امیر رضا کردی عزیز برای ارسال خبر)